表1:ईकारान्त-स्त्रीलिङ्ग: “नदी” शब्द: (river) の格変化 |
||||||
वचनम् विभक्ति: |
एकवचनम् 単数 |
द्विवचनम् 両数 |
बहुवचनम् 複数 |
|||
प्रथमा 第1格 |
नदी |
1/1 |
नद्यौ |
1/2 |
नद्य: |
1/3 |
द्वितीया 第2格 |
नदीम् |
2/1 |
नद्यौ |
2/2 |
नदी: |
2/3 |
तृतीया 第3格 |
नद्या |
3/1 |
नदीभ्याम् |
3/2 |
नदीभि: |
3/3 |
चतुर्थी 第4格 |
नद्यै |
4/1 |
नदीभ्याम् |
4/2 |
नदीभ्य: |
4/3 |
पञ्चमी 第5格 |
नद्या: |
5/1 |
नदीभ्याम् |
5/2 |
नदीभ्य: |
5/3 |
षष्ठी 第6格 |
नद्या: |
6/1 |
नद्यो: |
6/2 |
नदीनाम् |
6/3 |
सप्तमी 第7格 |
नद्याम् |
7/1 |
नद्यो: |
7/2 |
नदीषु |
7/3 |
सम्बोधनम् 呼びかけ |
हे नदि |
S/1 |
हे नद्यौ |
S/2 |
हे नद्य: |
S/3 |
他に:गौरी, वाणी, सखी, देवी, कर्त्री, दात्री など。
例外 1:लक्ष्मी, तरी, तन्त्री の1/1の形はそれぞれ、लक्ष्मी:, तरी:, तन्त्री: です。
例外 2:श्री, धी, ह्री, भी の場合、1/1ではヴィサルガがつき、最後の文字 ई は後ろに母音で始まる接尾辞が続くとき、इय् に変わります(表2)。
表2:ईकारान्त-स्त्रीलिङ्ग: “श्री” शब्द: (Lakṣmī) の格変化 |
||||||
वचनम् विभक्ति: |
एकवचनम् 単数 |
द्विवचनम् 両数 |
बहुवचनम् 複数 |
|||
प्रथमा 第1格 |
श्री: |
1/1 |
श्रियौ |
1/2 |
श्रिय: |
1/3 |
द्वितीया 第2格 |
श्रियम् |
2/1 |
श्रियौ |
2/2 |
श्रिय: |
2/3 |
तृतीया 第3格 |
श्रिया |
3/1 |
श्रीभ्याम् |
3/2 |
श्रीभि: |
3/3 |
चतुर्थी 第4格 |
श्रियै/श्रिये |
4/1 |
श्रीभ्याम् |
4/2 |
श्रीभ्य: |
4/3 |
पञ्चमी 第5格 |
श्रिया:/श्रिय: |
5/1 |
श्रीभ्याम् |
5/2 |
श्रीभ्य: |
5/3 |
षष्ठी 第6格 |
श्रिया:/श्रिय: |
6/1 |
श्रियो: |
6/2 |
श्रीणाम्/श्रियाम् |
6/3 |
सप्तमी 第7格 |
श्रियाम्/श्रियि |
7/1 |
श्रियो: |
7/2 |
श्रीषु |
7/3 |
सम्बोधनम् 呼びかけ |
हे श्री: |
S/1 |
हे श्रियौ |
S/2 |
हे श्रिय: |
S/3 |
例外 3:स्त्री の場合
表3:ईकारान्त-स्त्रीलिङ्ग: “स्त्री” शब्द: (Woman) の格変化 |
||||||
वचनम् विभक्ति: |
एकवचनम् 単数 |
द्विवचनम् 両数 |
बहुवचनम् 複数 |
|||
प्रथमा 第1格 |
स्त्री |
1/1 |
स्त्रियौ |
1/2 |
स्त्रिय: |
1/3 |
द्वितीया 第2格 |
स्त्रियम्/स्त्रीम् |
2/1 |
स्त्रियौ |
2/2 |
स्त्रिय:/स्त्री: |
2/3 |
तृतीया 第3格 |
स्त्रिया |
3/1 |
स्त्रीभ्याम् |
3/2 |
स्त्रीभि: |
3/3 |
चतुर्थी 第4格 |
स्त्रियै |
4/1 |
स्त्रीभ्याम् |
4/2 |
स्त्रीभ्य: |
4/3 |
पञ्चमी 第5格 |
स्त्रिया: |
5/1 |
स्त्रीभ्याम् |
5/2 |
स्त्रीभ्य: |
5/3 |
षष्ठी 第6格 |
स्त्रिया: |
6/1 |
स्त्रियो: |
6/2 |
स्त्रीणाम् |
6/3 |
सप्तमी 第7格 |
स्त्रियाम् |
7/1 |
स्त्रियो: |
7/2 |
स्त्रीषु |
7/3 |
सम्बोधनम् 呼びかけ |
हे स्त्रि |
S/1 |
हे स्त्रियौ |
S/2 |
हे स्त्रिय: |
S/3 |